Yeni Komünizm
Editörün Notu: Aşağıdaki makale son günlerde Latin Amerika coğrafyasında yaşanan kitlesel protestolara mercek tutmaktadır. Kaynak için bkz: https://revcom.us/a/618/upsurge-of-protests-in-latin-america-en.html
Son aylarda Latin Amerika’daki çeşitli ülkelerde hükümet karşıtı protesto gösterilerinde bir artış görülüyor. Bu dosyada bu mücadelelerden bazılarının kısa özetleri yer almaktadır. Bütün bu ülkelerin ekonomileri ve siyasi yapıları, uzun zamandır ABD emperyalizminin egemenliği altında bulunmaktadır ve diğer emperyalist güçler de bu bölgeye yönelik giderek daha fazla mücadele halindedir.
Şili
6 Ekim’de Şili Cumhurbaşkanı Sebastián Piñera, metro demiryolu sistemi için yapılan yüksek zamları açıkladı. Bu durum, artan borç yükünden, emekli aylıkları ve sağlık hizmeti kesintilerinden, elektrik ve diğer ihtiyaçların artan maliyetlerinden ötürü yaşamları artık dayanılmaz hale gelen Şilili kitlelere yapılan yeni bir saldırıydı. Hükümetin yolsuzluk skandalları ve öğrenci hareketlerinin bastırılması konusunda yaygın bir hoşnutsuzluk yaşandı. Ücret artışı, tencere ve tavalara vuran (Şili’deki geleneksel bir protesto biçimidir) sokaklardaki halk tarafından yeni bir forma giren barışçıl protesto dalgalarına yol açtı. Geçen hafta sonuna kadar, protestocular ve polis arasındaki çatışmalar 308 kişinin tutuklandığı ve 167 kişinin yaralandığı bir bilançoyu ortaya koydu. Cuma günü, düzinelerce metro istasyonu saldırıya uğradı ve yakıldı. Piñera, Cumartesi günü Santiago’nun merkezinde olağanüstü hal ilan etti ve ordu gönderildi, tanklarla, su panzerleriyle ve askerlerle müdahale devam etti. Süreç Şili’deki diğer ana bölgelere de genişletildi. Günün sonunda, Piñera’nın istifası için yapılan çağrılar sonucunda zamlar askıya alındı, ancak saatler içinde, ordu iki haftalık sokağa çıkma yasağı ilan etti. Durum çok gergin bir şekilde seyrediyor.
Ekvador
Ekim ayının ilk yarısında, petrol üreten bu ülke yakıt sübvansiyonlarının kaldırılmasını içeren yeni tasarruf önlemlerine karşı güçlü bir ayaklanmayla altüst oldu. Bu önlemler Ekvador’un geniş yerli halklarının yanı sıra taksi, otobüs ve kamyon şoförleri için de yıkıcı oldu ve kamu çalışanlarının hak ve ücretlerindeki düşüş daha da genişledi. Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) taleplerine bağlı olarak, Başkan Lenín Moreno, 1 Ekim’deki tasarruf tedbirlerini açıkladı. 3 Ekim’de yapılan büyük protestolar sonucunda, ertesi gün olağanüstü hal ilan edildi. Ancak protestolar arttı ve 8 Ekim’de Cumhurbaşkanı başkent Quito’daki ofisinden kıyıdaki Guayaquil’e kaçtı. Mücadele yükselmeye devam ederken, Moreno, bazı yerli grupların liderleriyle anlaşmaya vararak gösterilere son verilmesi karşılığında tasarruf kararını geri çekti. Ancak hükümet acımasız bir şiddetle karşılık veriyor. Protesto gösterilerinde yedi kişinin öldüğü bildirildi ve birkaç muhalefet lideri ülkeden kaçtı. Tutuklanan birçok protestocu ağır hapis cezasına çarptırılıyor. En az bir büyük işçi kuruluşu anlaşmayı kınadı ve ay sonunda devam etmek üzere protesto çağrısında bulundu.
Peru
Peru hükümeti 2011’de, Meksikalı bir şirket olan Southern Copper Corp.’a, Peru’nun güneyindeki Tambo Vadisi’nde muazzam bir bakır madenciliği projesi başlatmak için lisans verdi. Bölgedeki çiftçiler ve diğerleri, projenin tarımı, çevreyi ve halkların geçimini tahrip ederek toprağa ve suya büyük kirliliğe neden olacağını belirtti. 2011’de ve 2015’te projeye karşı yoğun bir mücadele yürüttüler ve 2015’te bu girişimin askıya alınmasına neden oldular. Kitleler bu yılın başlarında protestolarla yeniden ayağa kalktı. Binlerce kişi Arequipa şehrine yürüdü. Matarani limanını bloke ettiler. Otoyolları bloke ettiler. Ve polisle yoğun bir militan mücade yürüttüler. Ağustos ayında, hükümet madencilik şirketinin lisansını “daha fazla değerlendirme için” geçici olarak askıya aldı. Ancak protestolar halen devam ediyor.
“Emperyalizm, devasa tekellerin ve finans kuruluşlarının yalnızca tek bir ülkede değil bütün dünyadaki ekonomileri ve siyasi sistemleri -ve insanların yaşamını- kontrolü demektir. Emperyalizm, yüz milyonlarca insanı baskı altında tutan, onları sefalete mahkum eden asalak sömürücüler demektir; asalak finansörler bilgisayarda tek bir tuşa basarak muazzam miktarlarda zenginliği bir yerden diğerine aktarıp milyonların açlık çekmesine neden olmaktadır. Emperyalizm, savaş -direnişleri ve ezilenlerin isyanını bastırmak için savaş ve rakip emperyalist devletler arasındaki savaş- demektir; emperyalizm, bu devletlerin liderlerinin insanlığı inanılmaz bir yıkıma mahkum etmesi, hatta tek bir tuşa basarak insanlığı toptan imha etmesi demektir.”
“Emperyalizm, kapitalizmin temel çelişkilerinin muazzam şekilde patlamaya doğru ilerlediği bir evresidir. Fakat emperyalizm, aynı zamanda devrim olacak da demektir -ezilenler sömürücüleri ve işkencecileri devirmek için ayağa kalkacaktır- ve bu devrim küresel canavarı, emperyalizmi söküp atmak için dünya çapında bir mücadele olacaktır.”
Bob Avakian, BAsics 1:6
Yeni Komünizm
